ING opvallend positief over herstel 2021

De Nederlandse economie groeit in 2021 naar verwachting met 2,6 procent, zo verwacht het ING Economisch Bureau. Eind volgend jaar zijn we bijna terug op het niveau van voor de coronacrisis.

Het voorziene herstel is in 2021 nog niet volledig. Dit jaar krimpt de economie met 4,3%. Maar het herstel is wel positiever dan verwacht aan het begin van de crisis. Dit is ondanks de verwachting dat de economie in het vierde kwartaal van 2020 voor de tweede keer terugvalt. Dit wordt veroorzaakt door de verscherpte maatregelen van het kabinet. De krimp zal wel minder groot zijn dan die in het tweede kwartaal. De contactbeperkingen zijn minder ingrijpend, bedrijven zijn beter voorbereid door het gebruik van bijvoorbeeld spatschermen en een aangepast business model en consumenten zijn meer gewend aan de contactbeperkingen dan bij de eerste virusgolf van maart.

Investeringen zwak

De economische onzekerheid blijft groot. De uitrol van testen, quarantainebeleid en vaccins is veruit de belangrijkste onzekerheid die naast de contactbeperkingen het hersteltempo bepaalt. Investeringen blijven daardoor ook in 2021 geruime tijd zwak, terwijl de consumptie en uitvoer sneller aantrekken. Terwijl de economie groeit, stijgt de werkloosheid verder in 2021 en verslechtert de inkomensontwikkeling als vertraagd effect van de eerdere economische neergang. Daardoor zullen veel huishoudens de economische gevolgen van het coronavirus, ondanks de groei, toch meer voelen dan in 2020.

Q3: sterke maar onvolledige opleving

Het herstel vanuit de intelligente lockdown begon goed. De economie maakte in het derde kwartaal van 2020 een sprong van 7,7% ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Het bbp kwam daardoor uit op 97% van het niveau van voor de coronacrisis in het vierde kwartaal van 2019. Terwijl de overheidsconsumptie in het derde kwartaal al boven het niveau van eind 2019 lag (1,6%), herstelden de consumptie van huishoudens, investeringen en uitvoer nog niet volledig. Wel maakten de consumptie van huishoudens (9,4%) en de uitvoer (8,6%) een grote sprong ten opzichte van het tweede kwartaal en namen ook de investeringen (6,3%) weer toe.

Diensten blijven achter

Het valt op dat goederen het qua herstel relatief beter deden dan diensten. Terwijl de dienstenuitvoer kwartaal-op-kwartaal steeg met een matige 3,4% tot 89% van het niveau van het vierde kwartaal van 2019, herstelde de goederenuitvoer sterk met 10,4% tot 98%. Bovendien blijkt uit recente maandcijfers dat de consumptie van goederen in september al boven het pre-crisisniveau uitkwam, terwijl de dienstenconsumptie niet verder kwam dan 92%. Hier is hoogstwaarschijnlijk sprake van een verschuiving (substitutie): huishoudens hebben een deel van hun uitgebleven uitgaven door geannuleerde vakanties en horecabezoeken besteed aan goederen zoals elektronica en klusspullen.

Q4: substantiële, maar kleinere krimp

Door de toegenomen contactbeperkingen krimpt de economie in het vierde kwartaal naar verwachting met 2%, zodat de omvang van de economie uitkomt op zo’n 95% van voor corona. Hoewel de maatregelen de omzet van een aantal bedrijfstakken weer flink verminderen, zijn de effecten minder groot dan in het tweede kwartaal. Toen draaide de economie op 90% van het pré-corona niveau. De maatregelen zijn nu minder ingrijpend en ondernemers zijn er beter op voorbereid dan in maart. Meer ondernemingen mogen open blijven, hebben al geïnvesteerd in spatschermen, mondkapjes en andere voorzorgsmaatregelen en hebben inmiddels ervaring met een aangepast business model om toch (een deel van de) omzet te blijven draaien. Ook consumenten zijn meer gewend aan social distancing. De tweede lockdown heeft dus minder economische impact dan de eerste, maar de duur kan langer zijn. De steunpakketten van de overheid zullen in het vierde kwartaal ook bescheidener zijn dan die tijdens de eerste lockdown, maar nog steeds groot.

Afgezwakt economisch herstel

In 2021 komt de economie in het ING-basisscenario op 98% op het niveau van 2019, door een jaargroei van 2,6% ten opzichte van 2020. Het herstel zal in het eerste kwartaal nog gematigd zijn. In veel Europese landen zullen regeringen naar verwachting de recent ingestelde maatregelen voorzichtig afbouwen, om een eventuele derde virusgolf te vermijden. Ook in Nederland blijft de economische activiteit verstoord doordat de samenleving rekening houdt met het coronavirus.

Versnelling vanaf tweede kwartaal

Het herstel wordt nog ondersteund door ruim monetair beleid en overheidssteunmaatregelen. De effecten van de eerdere dip, die veelal met vertraging optreden, worden in 2021 toch verder zichtbaar. Faillissementen, reorganisaties en bedrijfsbeëindigingen nemen toe. Daarmee wordt 2021 een jaar van onvolledig economisch herstel, ondanks dat de groei in het tweede kwartaal versnelt. ING veronderstelt dat het aantal testen in het eerste kwartaal wordt opgeschaald, zodat in het tweede kwartaal ook breed getest kan worden bij mensen zonder symptomen. Volgens de economen heeft de Nederlandse economie halverwege 2022 weer de omvang van het vierde kwartaal van 2019. Dit kan mogelijk al in 2021 het geval zijn.

Tweede dip in Europese economie

De Nederlandse uitvoer stijgt naar verwachting van 5,1% onder het niveau van 2019 in 2020 naar 2,4% daaronder in 2021. De ontwikkeling rondom het coronavirus en de bijbehorende maatregelen in andere landen domineren voorlopig nog de vraag naar Nederlandse goederen en diensten, waardoor de impact van de brexit en de handelsoorlog wat naar de achtergrond raakt. Het eurogebied heeft naar verwachting in het laatste kwartaal van 2020 meer last van het virus dan de VS en de meeste Aziatische handelspartners.

Lees hier de volledige economische outlook van ING.

Bron: Accountancy Vanmorgen