Nationaal Groeifonds: ‘Investeringen in crisistijd nodig voor behoud welvaart’

De economie moet harder en anders groeien om de welvaart de komende twintig tot dertig jaar te behouden en te vergroten. Dat zeggen ministers Wopke Hoekstra van Financiën en Eric Wiebes van Economische Zaken bij de lancering van het Nationaal Groeifonds in Amsterdam. Het kabinet trekt via het fonds de komende vijf jaar 20 miljard euro extra uit voor projecten die bijdragen aan de economische groei.

Volgens de ministers zijn investeringen nodig om in de toekomst gezondheidszorg, onderwijs en pensioenen te kunnen betalen en daarnaast geld over te houden voor de huishoudportemonnee. Het gaat om investeringen in onder meer vergroening, infrastructuur en onderzoek. “In het geval van een toekomstige economische dip, is het belangrijk om die klappen op te kunnen vangen zonder directe bezuinigingen”, zo werd gemeld.

De economische gevolgen van het coronavirus maken volgens het kabinet nog eens extra duidelijk dat welvaart en economische groei niet vanzelfsprekend zijn. Daar komen nog “andere uitdagingen” bij, zoals de vergrijzing, klimaatverandering en een lagere groei van de productiviteit. Volgens de ministers onderstreept dit alles het belang om in goede tijden buffers op te bouwen zodat er in slechte tijden kan worden geïnvesteerd in plaats van bezuinigd.

Het investeringsfonds werd vorig jaar met Prinsjesdag al aangekondigd, maar door de coronacrisis kregen andere zaken voorrang. Die crisis heeft het belang van het fonds, waarmee het kabinet wil investeren in de economie, alleen maar duidelijker gemaakt, aldus de bewindslieden.

Publieke investeringen

Het Nationaal Groeifonds, ook bekend als het ‘Wopke-Wiebes-Fonds’, is bedoeld voor eenmalige publieke investeringen en niet voor terugkerende overheidsuitgaven. Een onafhankelijke commissie beoordeelt de voorstellen die door ondernemers, bedrijven, kennisinstellingen en andere partijen worden aangedragen en door ministeries worden gedaan. De minimumomvang van een investering bedraagt 30 miljoen euro. Een maximumbedrag is er niet. Nog in de huidige kabinetsperiode moeten enkele projecten via het fonds worden betaald.

De 20 miljard euro voor het fonds wordt op de kapitaalmarkt geleend. Op die manier wil het kabinet gebruikmaken van de historisch lage rentestand. Het kabinet wil zich met het fonds uit de crisis investeren, in plaats van bezuinigen zoals het geval was bij de financiële crisis.

Geld uit het fonds wordt pas beschikbaar gesteld na een positief advies van de commissie en een besluit van het kabinet. Bij de jaarlijkse ‘Staat van de Economie’ maken de ministers van Economische Zaken en Klimaat en Financiën voortaan de investeringsplannen bekend.

Leden

Jeroen Dijsselbloem en Feike Sijbesma zijn twee van de tien leden van de onafhankelijke commissie van het Nationaal Groeifonds, die de voorstellen beoordelen die door ondernemers, bedrijven, kennisinstellingen en andere partijen worden aangedragen en door ministeries worden gedaan.

Dijsselbloem is onder meer oud-minister en voormalig voorzitter van de Eurogroep. Sijbesma is de voormalig topman van speciaalchemiebedrijf DSM en was recent de speciale coronagezant van het kabinet. In de commissie nemen verder Marieke Blom, hoofdeconoom van ING Nederland, en Robbert Dijkgraaf, directeur van het Institute for Advanced Study in Princeton plaats.

Ook Laura van Geest, bestuursvoorzitter van de Autoriteit Financiële Markten (AFM), techspecialist Constantijn van Oranje en Rianne Letschert, de rector van de Universiteit Maastricht maken deel uit van de commissie, net zoals Robert-Jan Smits, de voorzitter van de Universiteit Eindhoven, supercommissaris Jacqueline Tammenoms Bakker en topman Peter Wennink van chipmachinefabrikant ASML. De leden kiezen een voorzitter uit hun midden, liet minister van Economische Zaken Erik Wiebes weten.

Werkgevers: belangrijke stap

Het Nationaal Groeifonds is een belangrijke stap, zeggen werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland in een eerste reactie. Volgens de werkgevers kan het groeifonds bijdragen aan een sterkere en duurzamere economie en de toekomstige welvaart van alle Nederlanders.

“De energietransitie, infrastructuur en kennisontwikkeling konden niet verder zonder extra publieke investeringen”, zegt voorzitter Hans de Boer van VNO-NCW. Volgens hem kan met het fonds onder meer de basis worden gelegd voor een nieuwe waterstofinfrastructuur en hoogwaardig openbaar vervoer.

“Nederland had echt wat in te halen en onze infrastructuur en kennispositie piepte en kraakte”, zegt Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland. Hij vindt het goed dat ondernemers zelf nieuwe voorstellen mogen aandragen aan de commissie van het Nationaal Groeifonds.

Bron: Accountant.nl