Eigen Huis: hypotheekrenteaftrek wordt per saldo inkomstenbron voor overheid

Volgens de Vereniging Eigen Huis is er geen financiële noodzaak om de hypotheekrenteaftrek af te schaffen. Over twintig jaar levert het huidige fiscale stelsel rondom de eigen woning de overheid zelfs geld op, zo heeft de vereniging laten onderzoeken.

Eigen Huis liet SEO Economisch Onderzoek berekenen hoe het huidige stelsel van renteaftrek zich ontwikkelt, inclusief de beperkingen die de afgelopen jaren zijn toegevoegd, zoals geleidelijke afbouw van het maximale aftrekpercentage en de Wet Hillen. Dat stelsel wordt een steeds kleinere kostenpost voor de overheid. ‘De rekening van de hypotheekrenteaftrek bedroeg in 2010 zo’n 10 miljard per jaar. Door de afbouw van de renteaftrek en door de lage hypotheekrente is dit bedrag inmiddels teruggelopen tot ongeveer 6 miljard en neemt jaarlijks verder af.’ Na 2042 stabiliseren de uitgaven aan renteaftrek rond de € 3,5 miljard.

Solidariteit tussen generaties

Door de maximering van de renteaftrek tot 30 jaar komt die voor steeds meer huizenbezitters te vervallen vanaf 2031. ‘Volgens berekeningen van SEO kost het huidige stelsel de overheid vanaf 2042 geen geld meer. Daarna wordt het saldo zelfs positief.’ Dan gaat het eigenwoningforfait meer opleveren dan de hypotheekrenteaftrek kost. ‘Het huidige stelsel wordt daarmee steeds evenwichtiger en is bovendien solidair binnen verschillende generaties van woningeigenaren. Het resultaat is dat oudere huiseigenaren die in het verleden renteaftrek hebben genoten, via het eigenwoningforfait de renteaftrek voor de jongere generatie gaan betalen. En juist voor starters is de hypotheekrenteaftrek een belangrijk vangnet bij renteverhoging. Starters zijn vaak kwetsbaar voor hogere maandlasten door een relatief laag inkomen en een klein eigen vermogen. De renteaftrek biedt hen bescherming omdat hogere rentelasten voor een deel worden gecompenseerd met een hogere belastingteruggaaf.’

Niet overhaast kiezen

Directeur belangenbehartiging Karsten Klein ziet in de uitkomsten een ondersteuning van het pleidooi voor behoud van de huidige opzet. ‘Het huidige systeem heeft ook veel goede eigenschappen, zoals voor de starters. Gooi dat niet weg voordat je daarvoor een beter alternatief hebt. Wij roepen daarom politieke partijen op om niet uit opportunisme overhaast te kiezen voor een nieuw stelsel. De consequenties voor de woningmarkt en de effecten voor de betaalbaarheid en waardeontwikkeling van woningen zijn veel te ingrijpend voor een snel besluit over een grote verbouwing van het belastingstelsel. Zo’n verbouwing zal bovendien flinke gevolgen hebben voor de uitvoerbaarheid.’

Aftrek speelt steeds kleinere rol

Eigen Huis vindt dat te vaak naar de renteaftrek wordt gewezen als oorzaak voor de hoge huizenprijzen. ‘De hypotheekrenteaftrek speelt door de extreem lage rente en de versnelde afbouw van de aftrek juist een steeds kleinere rol in de mix van factoren die de huizenprijzen opdrijft. Naast het woningtekort, heeft vooral het lage renteniveau hierop een sterke invloed.’ Nieuwe fiscale maatregelen lossen de problemen niet op, is de conclusie.

SEO is bij de berekeningen (tot 2050) uitgegaan van een rentestijging van 1,4% nu naar 2,6% in 2033, waarna de rente stabiliseert. Voor de huizenprijzen is een jaarlijkse stijging met 2% berekend; er zijn ook scenario’s met hogere stijgingen. ‘In dat geval wordt het omslagpunt waarbij de overheid meer aan belasting ontvangt dan het aan renteaftrek uitgeeft eerder bereikt dan in 2042.’

Lees het SEO-onderzoek naar de hypotheekrenteaftrek

BRON: Accountancy van Morgen.