Vakbond wint zaak over schijnzelfstandigheid lid Balletorkest

De Kunstenbond heeft een rechtszaak over schijnzelfstandigheid gewonnen voor een lid van Het Balletorkest. Hoboïst en remplaçant Dorine Schoon is volgens de rechter feitelijk in dienst bij Het Balletorkest (de vaste begeleidingspartner van Het Nationale Ballet en het Nederlands Dans Theater) en werkte voorheen als schijnzelfstandige.

Op straat gezet

De vakbond meldt dat de zaak in een stroomversnelling kwam vanwege het feit dat de muzikante in april 2020 zonder geldige reden plotseling op straat werd gezet door Het Balletorkest, na jarenlang te hebben gespeeld als tweede hoboïste.

Dienstverband

Uit de wet DBA volgde dat de muzikante een dienstverband bij het Balletorkest had. Maar zij had geen arbeidsovereenkomst omdat Het Balletorkest tot die tijd alleen maar met freelancers op basis van opdrachtovereenkomsten wilde werken. In feite was er sprake van schijnzelfstandigheid, stelde de vakbond. De Kunstenbond spande hierop een rechtszaak aan tegen het Balletorkest, met als eis dat de opzegging van de arbeidsovereenkomst wordt vernietigd en het salaris volledig zou worden doorbetaald, inclusief rente.

Dienstverband is bewezen

Op 10 februari 2021 oordeelde de kantonrechter dat er hier duidelijk sprake is van een arbeidsovereenkomst en niet van een opdrachtovereenkomst. Zo was er sprake van arbeid gedurende enige tijd, van loon én van een gezagsverhouding. Dit betekent dat de muzikante in dienst blijft van de werkgever en recht heeft op achterstallig loon.

Volgens de rechter is het irrelevant is of de muzikante en het orkest de intentie hadden een dienstverband aan te gaan, of een opdrachtovereenkomst. Een dienstverband ontstaat als de wijze waarop de werkzaamheden worden uitgevoerd voldoen aan criteria van de arbeidsovereenkomst volgens de wet.

Meer schijnconstructies

De Kunstenbond ziet dat er in de cultuursector erg veel mensen in een schijnzelfstandige constructie werken. Werkgevers besparen daarmee veel geld op primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden waaronder vakantiedagen, vakantiegeld, pensioen, doorbetaling loon bij arbeidsongeschiktheid etc.

Hoewel er vaker wordt gesteld dat er veel onduidelijkheid heerst over de wet DBA, is deze helder over wanneer er sprake is van een dienstverband. Het gebrek aan handhaving houdt een systeem in stand waarbij de smalste schouders de hoogste risico’s dragen en cao afspraken worden ontweken, meldt de vakbond.

Deze uitspraak bewijst dat individuele rechtszaken tot arbeidsovereenkomsten kunnen leiden. Dit kan betekenen dat veel meer freelancers feitelijk werknemer zijn en daarmee ook rechten opbouwen die afdwingbaar zijn. De samenloop met de uitspraak rondom schijnzelfstandigheid bij Deliveroo versterkt de indruk dat deze oneigenlijke arbeidsrelatie haar einde nabij is.

Bron: Accountancy van Morgen.