Op 8 juli jl. is de Eerste Kamer akkoord gegaan met de Wijzigingswet beperking toegang UBO-registers. De wet is (op enkele uitzonderingen na) op 16 juli 2025 in werking getreden. Sindsdien hebben bevoegde partijen toegang tot geregistreerde gegevens van uiteindelijk belanghebbenden (Ultimate Benificial Owners) van vennootschappen en andere juridische entiteiten. De toegang tot gegevens van UBO’s van trusts en soortgelijke juridische constructies is nog niet in werking getreden. Daarover wordt nog een apart besluit genomen.
Legitiem belang?
Naast onder meer bevoegde autoriteiten hebben ook partijen met een legitiem belang toegang gekregen tot de gegevens uit het UBO-register. Wie dat zijn, wordt nog vastgelegd in een apart besluit. Maar volgens de Europese richtlijn waarop de Nederlandse regeling is gebaseerd, worden (onderzoeks)journalisten, academici en maatschappelijke organisaties geacht een legitiem belang te hebben. Voorwaarde is wel dat hun verzoek om inzage moet samenhangen met het voorkomen of bestrijden van witwassen of terrorismefinanciering. De Nederlandse regeling zal waarschijnlijk gelijk zijn aan die van de richtlijn, mogelijk aangevuld met een restcategorie bijzondere gevallen.
Als (onderzoeks)journalist kwalificeren journalisten met een perskaart van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) of die zijn aangesloten bij een journalistieke koepelorganisatie. Maatschappelijke organisaties mogen geen winstoogmerk hebben en hun doelstelling moet bijdragen aan het bestrijden van witwassen of terrorismefinanciering.
De Kamer van Koophandel is belast met de verificatie van het legitiem belang. Journalisten en maatschappelijke organisaties krijgen na de verificatie een certificaat voor 3 jaar, zonder dat zij per verzoek hun band met een juridische entiteit hoeven aan te tonen. Voor anderen wordt per verzoek het legitiem belang en de band met de entiteit beoordeeld.
Privacy
Persoonsgegevens van UBO’s worden alleen verstrekt aan bevoegde autoriteiten en dus niet aan andere partijen die toegang hebben tot het UBO-register. Ook is de mogelijkheid verruimd om gegevens af te schermen voor personen die bedreigd worden, minderjarigen en handelingsonbekwamen.